Ο Δ. Κουφοντίνας έγινε δεκτός με θερμό χειροκρότημα από το ακροατήριο, ενώ ακόμα πιο θερμό ήταν το χειροκρότημα και κατά την αποχώρησή του, συνοδευόμενο από το σύνθημα «Το πάθος για τη λευτεριά είναι δυνατότερο απ’ όλα τα κελιά». Αποχαιρέτισε τον κόσμο της αίθουσας μ’ ένα ζεστό χαμόγελο και υψώνοντας τη γροθιά του σε αγωνιστικό χαιρετισμό. Σημειώνουμε ότι δεν πάρθηκαν ιδιαίτερα αστυνομικά μέτρα που να παραπέμπουν στο γνωστό τρομοσόου με τους κουκουλοφόρους με τα αυτόματα, ενώ ο πρόεδρος του δικαστήριου χειρίστηκε την κατάσταση ψύχραιμα και χωρίς υστερίες. Περιορίστηκε σε μια τυπική σύσταση προς το ακροατήριο. Επίσης, οι συνθήκες κατάθεσης και του Δ. Κουφοντίνα και των υπόλοιπων μαρτύρων υπεράσπισης ήταν άνετες. Χωρίς διακοπές, χωρίς συστάσεις για συντόμευση, χωρίς προσπάθειες αντιδικίας και ιδεολογικής αντιπαράθεσης, αλλά και χωρίς ερωτήσεις από την έδρα (ελάχιστες ερωτήσεις έκανε ο πρόεδρος και μερικές παραπάνω ο εισαγγελέας).

«Επαναστάτης», απάντησε ο Δ. Κουφοντίνας στην ερώτηση του προέδρου τι επαγγελλόταν πριν τη φυλάκισή του. Στο δε ερώτημα, αν γνωρίζει τους Μαζιώτη-Ρούπα-Γουρνά απάντησε ότι τους γνωρίζει καλά, με τον τρόπο που γνωρίζει όλους τους αγωνιστές που το σύστημα δικάζει σαν τρομοκράτες, με τον τρόπο που γνωρίζει τους αγωνιστές και της ένοπλης αντιβίας και της μαζικής αντιβίας στο δρόμο, αν και σύντομα –όπως είπε– αυτή η διάκριση θα καταργηθεί. Γιατί το σύγχρονο αστικό κράτος θα εξισώσει το πέταγμα μιας πέτρας με το πέταγμα μιας χειροβομβίδας. Σε τέτοιες επιλογές θα οδηγηθεί το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που έχει εγκαθιδρυθεί.

Στη συνέχεια, ο Δ. Κουφοντίνας αναφέρθηκε στα κοινά ιδανικά και αξίες που μοιράζονται οι δυο μεγάλες παραδόσεις του εργατικού κινήματος, η μαρξιστική, από την οποία προέρχεται ο ίδιος, και η ελευθεριακή-αναρχική. Αξιακά αυτές οι δυνάμεις είναι κατά της βίας, οραματίζονται μια κοινωνία χωρίς βία, όμως επιλέγουν τη βίαιη δράση γιατί αυτό επιβάλλεται από την πραγματικότητα. Η αντιβία τους είναι δευτερογενής και όχι πρωτογενής. Οπως χαρακτηριστικά είπε, όλοι θα θέλαμε να καθόμαστε στο σπίτι μας και ν’ αλλάξουμε το σύστημα με μια ψήφο, όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει. Η κυρίαρχη τάξη δε θα παραδώσει ποτέ την εξουσία της ειρηνικά. Αλλωστε, και ο καπιταλισμός άνοιξε το δρόμο με τη βία, με τη λαιμητόμο που έκοβε κεφάλια εστεμμένων. Αναφέρθηκε στον κοινωνικό πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη και θύμισε τον Μαρξ που έλεγε ότι η κεφαλαιοκρατία είναι η επιτιθέμενη και η εργατική τάξη η αμυνόμενη και πως μόνον ο πόλεμος της εργατικής τάξης είναι ιστορικά δίκαιος. Διάβασε, τέλος, απόσπασμα από δηλώσεις του μεγαλοκαρχαρία της Γουόλ Στριτ, Γουόρεν Μπάφετ, που δηλώνει με κυνισμό ότι υπάρχει ταξικός πόλεμος, αλλά είναι η δική του τάξη που τον εξαπολύει και μέχρι στιγμής τον κερδίζει.

Ο Δ. Κουφοντίνας αναφέρθηκε εν εκτάσει στη σημερινή πραγματικότητα διεθνώς και ειδικότερα στη χώρα μας, αλλά και στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος, που από επαναστατικό κίνημα μετατράπηκε –με σημείο καμπής το 20ό συνέδριο του ΚΚΣΕ– σε κίνημα ειρηνικής συνύπαρξης και υποταγής της εργατικής τάξης στο κεφάλαιο. Αναφέρθηκε στο μεγάλο κενό επαναστατικής πολιτικής που δημιουργήθηκε και στις τάσεις που αναπτύχθηκαν διεθνώς και στην Ελλάδα για να κλείσει αυτό το κενό. Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην ιστορική διαδρομή της 17Ν από τα χρόνια της μεταπολίτευσης μέχρι το 2002 που έκλεισε τον ιστορικό της κύκλο. Μίλησε για τη συρρίκνωση του αντάρτικου πόλης τη δεκαετία του ’90, όταν άρχισαν να κυριαρχούν ο ατομικισμός, ο καταναλωτισμός, το λάιφ στάιλ, η αστικοποίηση των συνδικάτων.

Ο κύκλος του ΕΑ, είπε ο Δ. Κουφοντίνας, άνοιξε όταν είχε κλείσει ο κύκλος της 17Ν, το 2002. Οι άνθρωποι που τον δημιούργησαν έκαναν τις αναλύσεις τους και στρατεύθηκαν ολόψυχα στον επαναστατικό αγώνα. Καταδίκασε τις λογικές περί «διευθυντών» σε μια επαναστατική οργάνωση και ιδιαίτερα σε μια οργάνωση αναρχικών, που οραματίζονται μια οριζόντια οργάνωση της κοινωνίας και είναι λογικό και στην οργάνωσή τους νε εφαρμόζουν σε εμβρυακή μορφή την κοινωνική οργάνωση που οραματίζονται. Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε πιο αναλυτικά απαντώντας και σε σχετική ερώτηση του προέδρου.

Απαντώντας σε ερώτηση του εισαγγελέα, ο Δ. Κουφοντίνας αναφέρθηκε αναλυτικά στο ζήτημα της πολιτικής ευθύνης. Μίλησε για το νόημα που δίνουν σ’ αυτόν τον όρο οι αστοί πολιτικοί και απευθυνόμενος στους δικαστές είπε ότι έχουν κι αυτοί την προσωπική τους ευθύνη. ‘Η θα δεχτούν να εργαλειοποιηθούν ή μέσα στα στενά περιθώρια που έχουν θ’ ακούσουν τη συνείδησή τους και θα δικάσουν σύμφωνα με την αλήθεια. Ανάληψη πολιτικής ευθύνης σημαίνει: είμαι αυτός, αποδέχομαι το πρόγραμμα της οργάνωσης, όχι το κατηγορητήριο. Η πολιτική ευθύνη είναι κάτι που πάει πιο πέρα από την υπεράσπιση της οργάνωσης. Οι οργανώσεις έχουν αρχή και τέλος, όμως η πολιτική ευθύνη πάει πιο πέρα. Είναι ευθύνη απέναντι σε όλα τα παιδιά του κόσμου, κατέληξε παραφράζοντας στίχους του Λειβαδίτη.

Οταν ο εισαγγελέας τον ρώτησε (με ευγένεια, πρέπει να σημειώσουμε), αν μετά από τόσα χρόνια είναι κάτι για το οποίο έχει μετανιώσει, ο Δ. Κουφοντίνας απάντησε πως ένα χαρακτηριστικό των επαναστατών είναι η συνεχής κριτική και αυτοκριτική και είπε στον εισαγγελέα να είναι σίγουρος πως αυτό γίνεται. Ομως δεν μπορεί να γίνει σε μια δικαστική αίθουσα. Γίνεται στην κοινωνία. Αν η 17Ν συνέβαλε σε κάτι, κατέληξε, ήταν να κρατήσει τη φλόγα αναμμένη, την πίστη για την επαναστατική ανατροπή, για να ‘ρθει η εποχή του Ανθρώπου.

Ο Αρης Σειρηνίδης που ακολούθησε, χαρακτήρισε αρχικά τη δίωξη κατά των Νικητόπουλος, Σταθόπουλου, Κορτέση και Κάτσενου ασφαλίτικη μεθόδευση, που κατέρρευσε μαζί με το σε βάρος τους κατηγορητήριο. Δήλωσε αλληλέγγυος στον ΕΑ, λόγω της συμβολής του ένοπλου αγώνα στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης. Εκανε αναλυτική αναφορά στο τοπίο πριν ακόμη την ίδρυση του ΕΑ και μίλησε για την ανάγκη συνολικής αντιπαράθεσης στον κυρίαρχο λόγο. Αναφερόμενος στη ρήση του Λένιν «Χωρίς επαναστατική θεωρία δεν υπάρχει επαναστατικό κίνημα», είπε πως ο ΕΑ συνέβαλε στην επαναστατική συγκρότηση του προλεταριάτου. Γενικότερα ο Α. Σειρηνίδης έκανε αναφορά στα ζητήματα της πρωτοπορίας που νοηματοδοτεί τις επαναστάσεις. Επειδή ο λόγος του υπήρξε ιδιαίτερα πυκνός, το ρεπορτάζ αδυνατεί να τον παρουσιάσει σε όλη του την έκταση, γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος της αποσπασματικότητας.

Γέλια στο ακροατήριο προκάλεσε η πρώτη ερώτηση του εισαγγελέα, που παρατήρησε ότι η κατάθεση του μάρτυρα θύμισε παρουσίαση της δράσης του ΕΑ από άνθρωπο που τον εκπροσωπεί (!) και ρώτησε αν ο ίδιος έχει κάποια σχέση! Την απάντηση, φυσικά, την αντιλαμβάνεστε.

Απαντώντας σε ερωτήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης (Δ. Βαγιανού) ο Α. Σειρηνίδης είχε την ευκαιρία να πει περισσότερα για τη δράση του ΕΑ και να χαρακτηρίσει τα κίνητρα των μελών του πολιτικά, που εμπεριέχουν τις πιο ευγενικές αξίες και ιδέες, ενώ εξήγησε και το γιατί σε μια αναρχική οργάνωση δεν μπορεί να υπάρξει αρχηγικό μοντέλο.

Τρίτος στη σειρά μάρτυρας υπεράσπισης ήταν ο συντάκτης της «Κόντρας» Πέτρος Γιώτης, που διευκρίνισε εισαγωγικά τους δυο λόγους που τον οδήγησαν να καταθέσει ως μάρτυρας. Ο πρώτος λόγος είναι ότι η «Κόντρα» και ως εφημερίδα και ως οργάνωση έβλεπε και βλέπει θετικά τη δράση οργανώσεων όπως ο ΕΑ, γεγονός που αποδεικνύουν και τα πολλά θετικά δημοσιεύματα μετά από ενέργειες του ΕΑ, παρά τις όποιες πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές. Ο δεύτερος λόγος είναι και προσωπικός. Αγωνιστές όπως ο Ν. Μαζιώτης, η Π. Ρούπα, ο Κ. Γουρνάς, που αναλαμβάνουν την πολιτική ευθύνη της δράσης τους και αντιμετωπίζουν θαρραλέα τους διώκτες τους αξίζουν κάθε τιμή.

Γιατί θεωρούμε θετική τη δράση οργανώσεων όπως ο ΕΑ; συνέχισε ο Π. Γιώτης. Γιατί είναι δράση που προέρχεται μέσα από το λαό και γίνεται για το λαό. Δεν υπάρχει τίποτα το ιδιοτελές, τίποτα το συμφεροντολογικό σ’ αυτή τη δράση. Γιατί στο μονοπώλιο της κρατικής βίας πρέπει ν’ αντιπαρατάσσεται η λαϊκή αντιβία, όποια μορφή κι αν αυτή παίρνει. Αυτή η αντιβία είναι πολιτικά και κοινωνικά νόμιμη. Γιατί οι στόχοι του ΕΑ ήταν καπιταλιστικές επιχειρήσεις, κρατικά κτίρια, μισητά σύμβολα όπως η αμερικάνικη πρεσβεία, οι δυνάμεις καταστολής. Ο ΕΑ δεν τρομοκράτησε τον ελληνικό λαό κι αυτό ο ελληνικός λαός το ξέρει καλά. Τρομοκράτησε ανθρώπους της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας.

Υπάρχει βέβαια ο κυρίαρχος αντίλογος, που αφορά τη βία, συνέχισε ο Π. Γιώτης. Ας πάψουμε να είμαστε υποκριτές. Η αστική κοινωνία γεννήθηκε με βίαιες διαδικασίες. Θυμηθείτε τον περίφημο λόγο του Ροβεσπιέρου στη Συντακτική, που όρισε τον τρόμο και την ηθική ως αξεχώριστα θεμέλια της νέας εξουσίας. Εγώ, είπε, θυμάμαι τον Μαρξ που έλεγε πως η βία δεν παίζει μόνο κακοποιό ρόλο στην ιστορία, αλλά παίζει κι ένα ρόλο προοδευτικό: είναι η μαμμή που ξεγεννά τη νέα κοινωνία από τα σπλάχνα της παλιάς. Θυμάμαι έναν αντιδραστικό πολιτικό και συγγραφέα, τον Κλάουζεβιτς, που μας άφησε παρακαταθήκη την περίφημη φράση, ότι ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα. Πολιτική και πόλεμος είναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος, οι δυο όψεις του Ιανού. Εξάλλου, η βία ξεπηδά από κάθε πόρο της αστικής κοινωνίας. Και δεν είναι μόνο η φυσική βία, αλλά είναι και αυτό που ονομάζεται συμβολική βία.

Εσείς, κατέληξε ο Π. Γιώτης, είστε δικαστήριο και θα πείτε ότι δικάζετε ποινικές πράξεις. Λάθος. Σας ζητούν να ποινικοποιήσετε ένα κοινωνικό και πολιτικό φαινόμενο. Χάσατε την ευκαιρία με την απόφασή σας ν’ ακολουθήσετε την πεπατημένη στην ένσταση για το «πολιτικό αδίκημα» (ο Π. Γιώτης αναφέρθηκε, μεταξύ των άλλων, και στον Α. Λοβέρδο, που κρύβει τη διδακτορική του διατριβή που αναφέρεται σ’ αυτό το θέμα). Εχετε την ευκαιρία με την απόφασή σας να φτάσετε σε μια ισορροπημένη λύση. Να αναγνωρίσετε ευγενή κίνητρα, ανιδιοτέλεια στα μέλη του ΕΑ. Να μη δεχτείτε το ανοσιούργημα περί διευθυντικού ρόλου. Να απορρίψετε τη ναζιστικής έμπνευσης αρχή της συλλογικής ευθύνης, όπως έκαναν οι δικαστές στη   δεύτερη δίκη και στο εφετείο του ΕΛΑ, αθωώνοντας και τον Χρήστο Τσιγαρίδα που ανέλαβε την πολιτική ευθύνη για τη συμμετοχή του στην οργάνωση.

Κατέθεσαν ακόμη ο Αθανάσιος Φαρσακίδης και ο Κώστας Διαβολίτσης, που αναφέρθηκαν στη διαδρομή τους στον αναρχικό χώρο, στις προσωπικές σχέσεις με τους Μαζιώτη-Ρούπα (ο δεύτερος), στη φυσιογνωμία του ΕΑ και τη σημασία της δράσης του, όχι μόνο για το αναρχικό κίνημα, αλλά ευρύτερα για την ελληνική κοινωνία, στους κινδύνους και τις στερήσεις που αντιμετωπίζουν όσοι στρατεύονται σε οργανώσεις που αναπτύσσουν ένοπλη επαναστατική αντιβία, στον αντιιεραρχικό χαρακτήρα με τον οποίο λειτουργούν οι αναρχικές συλλογικότητες.

Η δίκη θα συνεχιστεί τη Δευτέρα 10 Σεπτέμβρη.