Αν ισχύουν όσα καταθέσατε, αυτός ο άνθρωπος πρέπει να ‘ναι εγκληματίας! Η αποστροφή του εισαγγελέα της έδρας Α. Λιόγα αφορούσε τον «χημικό» της Ασφάλειας και έγινε μετά την κατάθεση μιας εξαίρετης επιστήμονα, η οποία έκανε φύλλο και φτερό τις ασφαλίτικες μεθόδους «έρευνας» του DNA, γενικά, και τις εκθέσεις που έχουν κατατεθεί στη συγκεκριμένη δικογραφία, ειδικότερα. Ο εισαγγελέας ζήτησε να κληθεί ο «χημικός» της Ασφάλειας, για να εξεταστεί κατ’ αντιπαράσταση με τη μάρτυρα, όμως ο πρόεδρος Ν. Δαύρος επέδειξε καλύτερα αντανακλαστικά από τον εισαγγελέα. Καταλαβαίνοντας ότι η συγκεκριμένη επιστήμονας θα «εξαφανίσει» κυριολεκτικά τον Καθάριο, τον ασφαλίτη που παριστάνει τον χημικό (ή τον χημικό που ενεργεί σαν ασφαλίτης), αντέδρασε παρατηρώντας: Δεν είναι απαραίτητα εγκληματίας, μπορεί να είναι πλημμελής! Αφησε, δε, να περάσει στο ντούκου η πρόταση του εισαγγελέα. Ας δούμε, όμως, αναλυτικά το ρεπορτάζ.

Μετά από δύο διακοπές (Τρίτη 9 και Τετάρτη 17 Οκτώβρη), μία λόγω ασθένειας της γραμματέως και μία λόγω απεργίας των δικηγόρων, και με μια καθυστέρηση δύο ωρών, λόγω συμμετοχής της γραμματέως στη στάση εργασίας των δικαστικών υπαλλήλων, ήρθε η ώρα το τρομοδικείο ν’ ακούσει τους μάρτυρες υπεράσπισης των έξι κατηγορούμενων, που από την πρώτη στιγμή –χωρίς να κρύβουν τις πολιτικές τους απόψεις και εντάξεις, όπως και τις συντροφικές και φιλικές τους σχέσεις με τα τρία συλληφθέντα μέλη του Επαναστατικού Αγώνα και με τον αείμνηστο Λάμπρο Φούντα– έχουν αρνηθεί τη συμμετοχή τους στην οργάνωση, με πρώτους τους μάρτυρες υπεράσπισης του Χριστόφορου Κορτέση.

Η βιολόγος Αρτεμις Ρούμπου, διδάκτωρ των φυσικών επιστημών, με διδακτορικές σπουδές στη Ζυρίχη και ερευνητική εργασία ετών σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, παρέδωσε μια εκπληκτικής σαφήνειας διάλεξη για τις ταυτοποιήσεις με βάση το γενετικό υλικό. Ηταν τέτοια η σαφήνεια και η απλότητά της, υποβοηθούμενη από εποπτικό υλικό που η ίδια είχε ετοιμάσει (μεγάλους πίνακες που εξηγούσαν τι σημαίνει «ερευνώ το DNA και αναζητώ ταυτίσεις»), που πρέπει να ομολογήσουμε πως και μεις, παρά τη σχετική επαφή με το αντικείμενο, και λόγω σπουδών στο παρελθόν και λόγω ενασχόλησης με το δικαστικό ρεπορτάζ, πρώτη φορά καταλάβαμε σε βάθος το συγκεκριμένο θέμα. Το γεγονός ότι η ίδια κατέχει σε βάθος το επιστημονικό αυτό αντικείμενο, λόγω ειδικών σπουδών και ερευνητικής απασχόλησης («πάνω από 10.000 δείγματα έχουν περάσει από τα μάτια μου», δήλωσε χαρακτηριστικά), βοήθησε στην εκλαϊκευτική του παρουσίαση, σε βαθμό που να μην υπάρξει η παραμικρή αμφισβήτηση των λεγομένων της.

Η κ. Ρούμπου δήλωσε πως κλήθηκε από την υπεράσπιση Κορτέση να μελετήσει τις εκθέσεις που υπάρχουν στη δικογραφία, μαζί με τον καθηγητή Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Γεωργίου και μια χημικό (δεν συγκρατήσαμε το όνομά της), με ειδικότητα στη στατιστική ανάλυση, με τους οποίους συνυπέγραψε σχετική έκθεση που έχει κατατεθεί στη δικογραφία. Δεν μπορεί, βέβαια, να μεταφερθεί εδώ η διάρκειας μιας ώρας κατάθεση-διάλεξη της κ. Ρούμπου.Συνοψίζουμε μόνο τα βασικά της σημεία.

–        Μολονότι η ΔΕΕ (Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών) ορίζει τι συνιστά «δείγμα», εν προκειμένω υπήρξε απόλυτη υπέρβαση αυτών των αρχών ανάλυσης. Αποδόθηκαν σε άτομα δείγματα τα οποία δεν προέρχονται από άτομα! Αυτά αποτελούν γενετικό τύπο και όχι δείγματα. Ετσι, στον Κορτέση αποδόθηκαν δυο «δείγματα αφής» που πάρθηκαν με σάρωση από μια μπαντάνα και κάποια καλώδια που βρέθηκαν στο σπίτι του. Αυτά τα δείγματα είναι πολύ μικρής ποσότητας, ενώ επιπρόσθετα δεν προσδιορίζεται ο κυτταρικός τύπος (από τι κύτταρα προέρχονται). Αυτά τα δείγματα πάρθηκαν από περιβάλλον υψηλού κινδύνου επιμόλυνσης, όπως από τις ίδιες εκθέσεις της ΔΕΕ αποδεικνύεται.

–        Ενώ στο δεύτερο «δείγμα» δεν προσδιορίζεται ούτε καν το φύλο και υπάρχουν 50% πιθανότητες να ανήκει σε γυναίκα, η ΔΕΕ ταύτισε τα δύο αυτά δείγματα και τα απέδωσε σε άρρεν άτομο, που το ονόμασε Χ5! Πώς βγήκε ταύτιση, όταν το ένα δείγμα είναι σχετικά πλήρες, ενώ από το δεύτερο λείπουν τέσσερις «τόποι», μεταξύ των οποίων και ο «τόπος» του φύλου, ενώ η ίδια η ΔΕΕ απαιτεί να υπάρχει ταύτιση 15 «τόπων»; Η Α. Ρούμπου, χωρίς να προχωρήσει σε απαξιωτικά σχόλια, που θα ήταν απολύτως δικαιολογημένα, μίλησε με τυπική επιστημονική γλώσσα για «μεθοδολογικό άλμα».

–        Στη συνέχεια, η ΔΕΕ ταυτίζει το «άτομο» Χ5 με 38 εργαστηριακά δείγματα, που πάρθηκαν από αντικείμενα σε σπίτια του ΕΑ και από τη μηχανή του Κορτέση. Πώς κάνουν ταύτιση; Με το πρώτο ή με το δεύτερο δείγμα του Χ5, αφού αυτά τα δύο δεν ταυτίζονται;

–        Κανονικά, θα έπρεπε να σταματήσει κάθε παραπέρα έρευνα, σημείωσε η μάρτυρας. Η τριμελής επιστημονική ομάδα, θέλοντας να προχωρήσει περισσότερο, διέπραξε το «ατόπημα», όπως το χαρακτήρισε η Α. Ρούμπου, να ελέγξει όλες τις συγκρίσεις, που αντιεπιστημονικά έκανε η ΔΕΕ, παίρνοντας σαν βάση το «δείγμα» που ήταν σχετικά πλήρες. Και τι βρήκε; Οτι με βάση τα στατιστικά δεδομένα, τα οποία και παρουσίασε, το συγκεκριμένο DNA θα μπορούσε να ανήκει σε εκατομμύρια ανθρώπους! Οι τρεις ερευνητές χρησιμοποίησαν μια έτοιμη βάση του FBI, που περιλαμβάνει δείγματα 700 Αμερικανών, και βρήκαν ότι 31 απ’ αυτούς περιλαμβάνονται σ’ αυτό το «δείγμα»! Γιατί; Γιατί πρόκειται για μίγμα και όπως λέει ο Μπάτλερ, ένας εγκληματολόγος του FBI, μείγματα με πάνω από δύο DNA είναι άχρηστα για έρευνα. Εν προκειμένω, όλα ήταν μίγματα και μάλιστα από «δείγματα αφής»!

–        Στα μισά απ’ αυτά τα μίγματα το σχετικά πλήρες δείγμα δεν περιλαμβάνεται. Οπως δήλωσε η Α. Ρούμπου, όμως, σοκαρίστηκε όταν διάβασε την έκθεση της ΔΕΕ και είδε να αναφέρονται ταυτίσεις! Μίλησε για λαθροχειρία και ψευδή δήλωση. Οι τρεις επιστήμονες ζήτησαν, μέσω των συνηγόρων, τα ακατέργαστα δεδομένα του «εργαστήριου» της Ασφάλειας, αλλά δεν τους δόθηκαν. Από την εμπειρία τους, όμως, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό που εμφανίζεται ως σχετικά πλήρες δείγμα δεν ανήκει σε άτομο υπαρκτό, αλλά είναι προϊόν της χημικής αντίδρασης. Διότι, όταν υπάρχουν πολύ μικρές ποσότητες DNA, αυξάνουν την ευαισθησία της μεθόδου με την οποία ερευνούν, βγαίνουν έξω από τα όρια ανοχής και το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται ανύπαρκτα δεδομένα. Οι εκθέσεις της ΔΕΕ, όμως, δεν αναφέρουν ούτε τον κυτταρικό τύπο, ούτε την ποσότητα του DNA, ούτε το πρωτόκολλο PCR που χρησιμοποιήθηκε (δηλαδή πόσο αυξήθηκε η ευαισθησία της μεθόδου), ούτε το «κατώφλι» της μεθόδου (από το οποίο καθορίζονται οι πιθανότητες λάθους).

–        Γιατί η επιστημονική ομάδα είναι πεπεισμένη ότι το συγκεκριμένο «δείγμα», που αποδόθηκε στον Κορτέση, είναι προϊόν εργαστηριακής αντίδρασης και όχι δείγμα που προέρχεται από άτομο; Πέραν των άλλων και γιατί το συγκεκριμένο «δείγμα» βρέθηκε μόνο μια φορά! Δεν γίνεται στο σπίτι ή στη μηχανή του Κορτέση, αν ανήκε σ’ αυτόν το δείγμα, να βρεθεί μόνο μια φορά. Αυτό είναι παράλογο.

–        Η επιστήμονας ολοκλήρωσε με την παρουσίαση μιας γενικής επισκόπησης των εκθέσεων της ΔΕΕ. Από τα 500 δείγματα που φέρονται να εξετάστηκαν από το «εργαστήριο» της ΔΕΕ και παρουσιάζονται στις 8 εκθέσεις που υπάρχουν στη δικογραφία μόνο 13 έδωσαν πλήρεις γενετικούς τύπους! Ποσοστό 2,6%! Αρα, υπάρχει μεγάλη αποτυχία και της διαδικασίας συλλογής των δειγμάτων και της μεθόδου έρευνας. Από τους 13 πλήρεις γενετικούς τύπους, οι 7 ανήκουν σε «δικαιολογημένως θίξαντες», δηλαδή σε ασφαλίτες που ανακατεύτηκαν στη διαδικασία! Γι’ αυτό και το πιθανότερο είναι τα γενετικά προφίλ να είναι προϊόν της μεθόδου, που σπρώχτηκε να λειτουργήσει πέρα από τα όριά της, και όχι γενετικά προφίλ που αντιστοιχούν σε άτομα. Η μέθοδος είναι πολύ δύσκολη, κατέληξε η Α. Ρούμπου. Δεν είναι αυτοματοποιημένη, δεν βάζεις τα δείγματα σ’ ένα ρομπότ και παίρνεις αποτελέσματα. Σε κάθε στάδιο παραμονεύει το λάθος. Γι’ αυτό και σ’ αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να επαναλαμβάνεται η μέθοδος σε άλλο εργαστήριο, για να υπάρξει σύγκριση αποτελεσμάτων και ν’ αποκλειστεί ο κίνδυνος επιμολύνσεων (στο ίδιο εργαστήριο μελετώνται πολλά δείγματα) και ο κίνδυνος πλασματικών γενετικών προφίλ λόγω αστοχίας της μεθόδου.

Αμήχανος ο εισαγγελέας, προσπάθησε αρχικά να πετύχει έναν οιονεί συμβιβασμό με την επιστήμονα, ρωτώντας την αν οι εκθέσεις της ΔΕΕ είναι μηδενικής αξίας. Η Α. Ρούμπου υπήρξε κατηγορηματική: μηδενικής αξίας. Ακόμη πιο αμήχανος, ο εισαγγελέας μεταβλήθηκε για λίγο σε αστυνομικό, ρωτώντας τη μάρτυρα πού εργάζεται και για λογαριασμό τίνων κάνει έρευνες  DNA. Η Α. Ρούμπου απάντησε ήρεμα, ότι τώρα είναι ερευνήτρια στο κρατικό πανεπιστήμιο Χούμπολντ του Βερολίνου και πως σε όλη την επιστημονική της διαδρομή έχει εργαστεί αποκλειστικά σε πανεπιστήμια ως ερευνήτρια. Ποτέ στον ιδιωτικό τομέα, ποτέ για λογαριασμό κάποιων πελατών. Ο εισαγγελέας συνέχισε την ίδια απέλπιδα προσπάθεια: «Να δεχτώ την πιθανότητα λάθους, ναι, αλλά τη μηδενική αξία δεν την καταλαβαίνω». «Δεν μίλησα για πιθανότητα, αλλά για βεβαιότητα λάθους», ήταν η απάντηση της Α. Ρούμπου. Τότε ήταν που ο εισαγγελέας σήκωσε ψηλά τα χέρια και είπε αυτό που παραθέσαμε στην αρχή. Οταν ο πρόεδρος κατά κάποιο τρόπο τον συνέφερε (ήταν σαν να του έλεγε: «μα σοβαρά μιλάς, να φέρουμε τον Καθάριο, έναν «μπακάλη» της Ασφάλειας, να εξεταστεί κατ’ αντιπαράσταση με μια διδάκτορα των φυσικών επιστημών, απόλυτα εξειδικευμένη στο συγκεκριμένο αντικείμενο;»), βρήκε καταφύγιο σε μια ακατανόητη ερώτηση. Ρωτούσε αν θα μπορούσε από λάθος να βρεθεί DNA ανθρώπου που δεν ήταν ποτέ στο συγκεκριμένο χώρο δειγματοληψίας. Η απάντηση της Α. Ρούμπου, που επιχειρηματολόγησε αναλυτικά, ήταν πως ναι, μπορεί να συμβεί και αυτό.

Ερωτήσεις άλλες από την έδρα δεν έγιναν. Η απομυθοποίηση του ασφαλίτικου «εργαστήριου» και των κατά παραγγελία γνωμοδοτήσεών του (αυτοί καθορίζουν την «έρευνα» με βάση το εκ των προτέρων δοσμένο αποτέλεσμα και δεν πάνε στο αποτέλεσμα μέσω της έρευνας, όπως απαιτεί κάθε επιστήμη) υπήρξε πλήρης. Η υπεράσπιση (Ι. Ραχιώτης) σχολίασε πως μετά και την κατάθεση Ρούμπου δεν υπάρχει καν ένδειξη για DNA του Κορτέση, αλλά αν από το δικαστήριο υπάρχει αμφιβολία, τότε η υπεράσπιση επαναφέρει το αίτημα για τη διεξαγωγή νέας πραγματογνωμοσύνης από πανεπιστημιακό εργαστήριο.

Τι συμπέρασμα βγάλαμε εμείς; Βεβαιωθήκαμε απόλυτα, ότι το «εργαστήριο» της Ασφάλειας, αυτό που δεν έχει καταφέρει να πάρει πιστοποίηση ούτε από το αναξιόπιστο ΕΚΕΠΙΣ, αποτελεί το εργαλείο για έναν διωκτικό εφιάλτη. Περιβεβλημένο με δικαστικό κύρος, με τα πανεπιστημιακά εργαστήρια να μη χρησιμοποιούνται καθόλου, αποτελεί ένα άντρο κατασκευής ενοχοποιητικών στοιχείων. Ακόμα κι αν το συγκεκριμένο δικαστήριο βάλει ευσχήμως στην άκρη τις αναξιόπιστες εκθέσεις για τον Χ. Κορτέση και τη Μ. Μπεραχά, το πρόβλημα θα παραμείνει και είναι μέγιστο. Θα το βρίσκουμε συνέχεια μπροστά μας. Θα φτιάχνουν ό,τι θέλουν και θα το παρουσιάζουν ως αποτέλεσμα επιστημονικής έρευνας.

Οι υπόλοιποι μάρτυρες ήταν αυτό που λέμε «πολιτικοί μάρτυρες». Ανθρωποι που γνώρισαν τον Χ. Κορτέση σε διάφορες δραστηριότητες της ζωής του, κυρίως στους αγώνες του αναρχικού χώρου. Στην τελευταία κατηγορία ανήκουν οι Αναστασία Ανανιάδου, Γιάννης Αγγελόπουλος, Γιώργος Κωστόπουλος. Μίλησαν για τους κοινούς τους αγώνες, για τη φιλία τους, για την αγωνιστική υπόσταση του Κορτέση, για διώξεις που έχουν υποστεί οι ίδιοι, για τη στοχοποίηση του αναρχικού χώρου, για το γεγονός ότι ο καθένας τους θα μπορούσε να βρίσκεται στη θέση του Κορτέση, διότι θα μπορούσε να συντρώγει σε τοστάδικο με τους φίλους και συντρόφους τους Νίκο Μαζιώτη και Πόλα Ρούπα, όπως συνέβη με τον Κορτέση όταν συνελήφθη («είχε την ατυχία να βρίσκεται μαζί με τον Νίκο και την Πόλα» ήταν η έκφραση που χρησιμοποίησαν).

Ο Σπύρος Κογιάννης κατέθεσε τη δική του εμπειρία ως «συνήθης ύποπτος» μιας προηγούμενης εποχής, ενώ ο δημοσιογράφος της «Ελευθεροτυπίας» Δημήτρης Νανούρης μίλησε για την τυχαία γνωριμία του κάποια στιγμή με τον Κορτέση (συνταξίδευαν για το Μιλάνο, για να παρακολουθήσουν αγώνα της αγαπημένης τους ΑΕΚ) και αναφέρθηκε διεξοδικά στο δημοσιογραφικό παιχνίδι στοχοποίησης και διαπόμπευσης όσων συνελήφθησαν, συγκρίνοντας αυτό το παιχνίδι με άλλα αντίστοιχα του παρελθόντος. Ο συμμαθητής και φίλος του Κορτέση Παναγιώτης Παπαδημητρίου αναφέρθηκε στην πολύχρονη φιλία τους, στις ιδέες που ποτέ δεν έκρυψε ο Κορτέσης, στη στοχοποίηση των αναρχικών. Τέλος, ο μαθηματικός Θόδωρος Κουτσουμπός αναφέρθηκε στην εκ προοιμίου ενοχοποίηση όσων βρίσκονται κατηγορούμενοι σ’ αυτή την αίθουσα, στη δημιουργία ειδικών δικαστηρίων γι’ αυτές τις πολιτικές υποθέσεις, στην ενοχοποίηση του Κορτέση λόγω της φιλικής και συντροφικής του σχέσης με τον Μαζιώτη, στην εφαρμογή της συλλογικής ευθύνης που θυμίζει άλλες εποχές.

Σε κάποιο σημείο της δίκης, απ’ αφορμή ερώτηση του εισαγγελέα που θέλησε να μάθει από μάρτυρα τι ακριβώς είναι αυτές οι προληπτικές συλλήψεις που γίνονται τις μέρες που έχει διαδηλώσεις, ο Βαγγέλης Σταθόπουλος δήλωσε ότι και ο ίδιος έχει επί χρόνια υποστεί προληπτικές συλλήψεις. Οτι και στις 12 Φλεβάρη και στην πρόσφατη απεργία υπέστη το ίδιο, ενώ πάρα πολλές φορές έχει δει τους ασφαλίτες έξω από το σπίτι του ή το μαγαζί του, χωρίς να κρύβουν την παρουσία τους. Είμαι συνήθης ύποπτος και γι’ αυτό βρίσκομαι και εδώ, κατέληξε.

Ο Κώστας Γουρνάς, που είναι εκείνος που στη δίκη εκπροσωπεί τον Επαναστατικό Αγώνα, μετά την απουσία των Νίκου Μαζιώτη και Πόλας Ρούπα, απαντώντας προφανώς στην άποψη που ακούστηκε από μάρτυρα υπεράσπισης, ότι ο Κορτέσης δε θα μπορούσε να είναι μέλος του ΕΑ, επειδή βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της αναρχικής δράσης και αυτό θα δημιουργούσε προβλήματα ασφάλειας στην οργάνωση, και πως αν έπαιρνε τη βαριά απόφαση «παίρνω τα όπλα», θα έπρεπε να αποσυρθεί από τις διεργασίες του κινήματος, όπως είχαν κάνει οι Μαζιώτης και Ρούπα, που διατήρησαν μόνο τις φιλικές τους επαφές, παρενέβη με ένα σύντομο σχόλιο. Λυπάμαι πολύ –είπε– που αναγκάζομαι να κάνω αυτή την παρέμβαση, αλλά θέλω να παρακαλέσω τους συντρόφους που καταθέτουν ως μάρτυρες υπεράσπισης των υπόλοιπων συντρόφων να μην εισφέρουν εδώ σχήματα για την οργάνωση του Επαναστατικού Αγώνα, που δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν.